استرس بلوغ در نوجوانان
زمانی که نوجوان با دوران کودکیاش خداحافظی کرده و پا به دوره بلوغ میگذارد، به دلیل تغییر ظاهر و بروز صفات ثانویه جنسی، دوران پر استرسی را پیش رو دارد و دغدغههای ذهنی زیادی برایش ایجاد میشود.
ظهور صفات ثانویه جنسی در دوران بلوغ برای نوجوانان ایجاد استرس و نگرانی میکند. دلیل اصلی ایجاد چنین استرسیهایی چیست؟
تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، ظاهر نوجوانان را با تغییرات زیادی روبه رو میکند. درست در زمانی که یک نوجوان بیشتر به ظاهر خود اهمیت میدهد و به دنبال زیباتر کردن خود است تغییراتی در ظاهرش ایجاد میشود که در اغلب موارد خوشایند نیست. مثلا هر روز به تعداد جوشها و آکنههای پوستیاش اضافه میشود، اگر پسر باشد صدایش تغییر میکند و موهای صورتش کلفتتر میشود و اگر دختر باشد ظاهرش هر لحظه بیشتر شبیه به یک خانم بالغ میشود و کم کم سیکلهای ماهیانه برایش اتفاق میافتد. همین تغییرات به خودی خود استرسها و نگرانیهای زیادی را به دنبال دارد.
چرا این تغییرات استرسزا هستند؟
خانوادهها باید به نوجوان خود کمک کنند و والدین با برخورد دوستانه و همچنین ارایه تجربیات خود از این دوران به نوجوان خود، برای گذر از هیجانات منفی این دوران، آنها را یاری بدهند. به دلیل اینکه نوجوان به دورهای میرسد که نه دیگر به دوران کودکی تعلق دارد و نه آنقدر بزرگ شده که بزرگترها در مشورتهای خانگی به او اهمیت بدهند و به دلیل ترشحات هورمونی اغلب در این سن پرخاشگر و لجباز میشوند و متاسفانه همین مساله باعث میشود که برخورد والدین با آنها تغییر کند. تمام این موارد دست به دست هم میدهند تا نوجوان با دغدغههای روحی و ذهنی مواجه شود.
نقش والدین در این میان چیست؟
والدین در این بین نقش بسیار پررنگی را بازی میکنند. بهتر این است که یک نوجوان اطلاعات خود را در خصوص مسایل جنسی، تغییرات ظاهر و علائم ثانویه جنسی از طریق خانوادهها به دست آورد تا از طریق دوستان همسال که خود آنها نیز به همین اندازه بیاطلاع هستند. خانوادهها باید به نوجوان خود کمک کنند و والدین با برخورد دوستانه و همچنین ارایه تجربیات خود از این دوران به نوجوان خود، برای گذر از هیجانات منفی این دوران، آنها را یاری بدهند. البته متاسفانه اکثر والدین از صحبت کردن در مورد این مسایل فرار میکنند. بیشتر نوجوانان نیز خجالت میکشند مسایل خود در مورد بلوغ را با والدینشان در میان بگذارند.
توصیههایی برای خانوادهها
اولین توصیه اینکه به هیچ عنوان نگاه کردنهای مداوم نوجوان خود در آینه را مسخره نکنند و یا سعی نکنند که از این کار او جلوگیری کنند، چرا که به آینه نگاه کردن، آنها را یاری میدهد که با ظاهر جدید و تغییر چهره خود کنار بیایند. دوم اینکه به هیچ عنوان نوجوان خود را مستقیما پند و نصیحت نکنند و سعی کنند با مراقبتهای دورادور در شرایطی که نوجوانشان نیاز به راهنمایی داشت به او کمک کنند. ضمن اینکه والدین باید به خاطر داشته باشند که آنها باید باب صحبت را با نوجوان باز کنند و با ایجاد فضایی صمیمانه در خصوص مسایل بهداشت فردی در دختران و همینطور ارایه اطلاعات در مورد علت تغییرات ایجاد شده در آنها، البته به مقتضای سن نوجوان به آنها آگاهی بدهند.
یک نوجوان، زمانی که با صفات ثانویه جنسی روبرو میشود، احساس ناراحتی میکند و دوست دارد که باز هم به دوران کودکیاش تعلق داشته باشد. اگر خانواده و خصوصا والدین در دوران بلوغ، ایجاد تغییرات را از جنبه مثبت به نوجوان خود توضیح دهند و به او این اطمینان را بدهند که بروز تغییرات در ظاهر او به منزله ورودش به دوران بزرگسالی است و او به زودی به جمع بزرگترها میپیوندد، قطعا از بار این مشغله ذهنی نوجوان کاسته میشود. بیتردید اگر والدین به نوجوان خود بگویند که ما هم این دوران را پشت سر گذاشتیم و این دورهای است که برای هر کسی اتفاق میافتد کنار آمدن با این تغییرات برای نوجوان راحتتر خواهد شد. اما متاسفانه در خانوادهها باب شده که یا در این مورد صحبتی به میان نیاید و یا اگر صحبتی میشود خیلی سربسته و کوتاه باشد.