آداب غذا خوردن از دیدگاه اسلام

درست خوردن تاثیر به سزائى در سلامتى شما دارد و شما را از دچار شدن به بیماریهاى مختلف و امراض گوناگون مصون نگاه مى دارد.

آنچه در این کتاب مى خوانید نکته هاى مهمى است که همه ما براى سالم ماندن و خوب زندگى کردن به دانستن آن نیازمندیم .

این نکته ها که برگرفته از کلمات گهربار ائمه معصومین (علیهم السلام) مى باشد در برگیرنده سه محور مهم در آداب غذا خوردن است :

1 - آدابى که پیش از غذا خوردن باید رعایت نمود.

2 - آدابى که به هنگام غذا خوردن باید رعایت نمود.

3 - آدابى که پس از غذا خوردن باید رعایت نمود.

لطفا با دقت این نکته ها را بخوانید و به آن عمل کنید، تا همیشه جسمى سالم و روحى شاداب داشته باشید و بدانید همیشه پیشگیرى بهتر از درمان است .

1 - آغاز غذا با نام خدا

غذاى خود را با نام خدا آغاز کنید.

امیرالمومنین (علیه السلام) فرمودند:

به هنگام غذا خوردن خداى را یاد کنید و از بیهوده گوئى اجتناب نمائید ، زیرا که طعام نعمت و رزقى از خداوند است و بر شماست که در آن خداى را یاد کرده و شکر گوئید.

(فروع کافى ، ج 6، ص 296)

2 - نمک قبل از غذا

ابتداى غذا، کمى نمک بخورید

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

در شروع به غذا خوردن ، نمک بخورید، اگر مردم مى دانستند نمک چه خاصیتى دارد هر آینه به جاى داروهاى مجرب دیگر آن را انتخاب مى کردند.

(طب الائمه ، ص 70)

3 - شروع با سرکه

خوب است غذا را با سرکه شروع کنید.

محمد بن على گوید: مردى در خراسان خدمت امام رضا (علیه السلام) بود. غذایى براى آن حضرت آوردند که با آن سرکه و نمک بود.

آن حضرت آغاز غذا را با سرکه شروع کردند، آن مرد گفت : قربانت گردم ، شما به ماها امر کردید با نمک شروع کنیم ! آن حضرت فرمودند: این مثل آن است ، بدرستى که سرکه ذهن را قوى و عقل را زیاد مى کند.

(طب و درمان ، ص 140)

1 - آغاز غذا با نام خدا

غذاى خود را با نام خدا آغاز کنید.

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

به هنگام غذا خوردن خداى را یاد کنید و از بیهوده گوئى اجتناب نمائید ، زیرا که طعام نعمت و رزقى از خداوند است و بر شماست که در آن خداى را یاد کرده و شکر گوئید.

(فروع کافى ، ج 6، ص 296)

2 - نمک قبل از غذا

ابتداى غذا، کمى نمک بخورید

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

در شروع به غذا خوردن ، نمک بخورید، اگر مردم مى دانستند نمک چه خاصیتى دارد هر آینه به جاى داروهاى مجرب دیگر آن را انتخاب مى کردند.

(طب الائمه ، ص 70)

3 - شروع با سرکه

خوب است غذا را با سرکه شروع کنید.

محمد بن على گوید: مردى در خراسان خدمت امام رضا (علیه السلام ) بود. غذایى براى آن حضرت آوردند که با آن سرکه و نمک بود.

آن حضرت آغاز غذا را با سرکه شروع کردند، آن مرد گفت : قربانت گردم ، شما به ماها امر کردید با نمک شروع کنیم ! آن حضرت فرمودند: این مثل آن است ، بدرستى که سرکه ذهن را قوى و عقل را زیاد مى کند.

 (طب و درمان ، ص 140)

4 - شستن دست ها

دست هایتان را قبل و بعد از غذا بشوئید.

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

شستن دست ها قبل از غذا، رزق را زیاد مى کند، لباس ها را از آلودگى حفظ مى نماید و چشم را تقویت مى کند.

(خصال ، ص 612)

5 - کم خوردن و سلامت

کمتر غذا بخورید تا کمتر بیمار شوید.

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

خوراکت را کم کن تا بیمارى تو کم گردد.

(غررالحکم ، ج 1، ص 114)

6 - کم خوردن و سبک بودن

کمتر غذا بخورید تا سبکتر باشید.

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

محبوبترین شما در پیشگاه خدا آنکس است که کم خوراکتر و سبکتر باشد.

(کنز العمال ، ج 15، ص 261)

7 - میانه روى در خوردن

در غذاخوردن میانه رو باشید.

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند:

هرگاه مردم در خوراک خود میانه رو باشند، بدن هایشان پایدار و محکم است .

(سفینة البحار، ج 2، ص 79)

8 - سبک خوردن

سعى کنید سبک و متعادل غذا بخورید.

امام کاظم (علیه السلام ) فرمودند:

تدبیر غذایى و رژیم خوراکى این نیست که اصلا چیزى نخورى ولکن رژیم این است که چیزى بخورى اما سبک.

(وسائل الشیعه ، ج 17، ص 183)

9 - پرخورى و هوشیارى

از پرخورى بپرهیزید تا هوشیار بمانید.

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

پرخورى موجب از بین رفتن و نابودى هوشیارى و زیرکى است .

(مستطرف ، ج 1، ص 180)

10 - پرخورى

از پرخورى بپرهیزید تا تندرست بمانید.

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

یا کمیل ! شکمت را از خوراک پر مکن ، براى آب هم جا بگذار و براى هوا هم قرار بده ، تا اشتها دارى دست از خوراک بردار،

اگر این کارها را انجام دادى خوراک بر تو گوارا گردد، همانا تندرستى با کم خوردن و کم نوشیدن است .

11 - اشتها به غذا

از خوردن غذایى که بدان اشتها ندارید، بپرهیزید.

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

بر حذر باش از آنکه ، بخورى آنچه را اشتها ندارى که باعث حماقت و نادانى مى گردد.

(لئالى الاخبار، ش 2)

12 - سیر بودن دائمى

از همیشه سیر بودن بپرهیزید.

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

از همیشه سیر بودن و بسیار خوردن بپرهیزید که این کار بیمارى ها و رنج ها را بر مى انگیزاند.

(غررالحکم ، ج 51، ص 151)

13 - حرام خوردن

از غذاى حرام دورى گزینید.

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

هر که لقمه اى از حرام بخورد، تا چهل شب نمازش مقبول نگردد و تا چهل روز دعایش مستجاب نشود و هر گوشتى که از حرام بروید، آتش به آن سزاوارتر باشد.

(بحارالنوار، ج 66، ص 314)

14 - غذاى داغ

از خوردن غذا داغ اجتناب نمایید.

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

غذاى گرم را وا نهید تا سرد شود زیرا، براى رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) غذا حاضر کردند (ایشان) فرمودند: وا نهیدش تا سرد شود و قابل خوردن گردد، که خداى عزوجل آتش به ما نمى خوراند، و برکت در غذاى خنک است .

 (فروع کافى ، ج 6، ص 322)

15 - در جمع خوردن

بهتر است در جمع غذا بخورید.

پیامبر گرامى اسلام (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

محبوبترین خوراکى در پیشگاه خدا چیزى است که دست ها بر آن زیاد باشد. (خورنده ى آن بسیار باشد.)

(نهج الفصاحة ، ص 15)

16 - فوت کردن در ظرف غذا

در ظروف آب و غذا فوت نکنید.

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند:

دمیدن در ظرف آب و غذا و در محل سجده مکروه است .

(خصال ، ص 158)

17 - توجه به مستمندان

مستمندان را هنگام خوردن غذا رد نکنید .

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

چون سفره ى غذا گذارده شد و، سائل و مستمندى از راه رسید او را رد نکنید.

(محاسن برقى ، ص 423)

18 - شام شب

شب ، حتما شام بخورید ولو به لقمه اى .

امام رضا (علیه السلام ) فرمودند:

شب حتما غذا بخورید، اگر چه مقدار کمى نان باشد، چون باعث قوت جسم مى شود.

(طب الائمه ، ص 65)

19 - شتاب در خوردن

غذا را خوب بجوید و در خوردن هرگز شتاب نکنید .

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند:

غذا خوردن را طولانى کنید، زیر لحظات آن از عمرتان محسوب نمى شود.

(سفینة البحار، ج 1، ص 27)

20 - راه رفتن و خوردن

سعى کنید هنگام راه رفتن چیزى نخورید.

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند:

در هنگام راه رفتن چیزى نخورید، مگر آنکه مجبور باشید.

(روضة المتقین ، ص 524)

21 - سبزى با غذا

بر روى سفره ى غذا سبزى را فراموش نکنید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

سفره هاى خودتان را با سبزى ها بیارائید، زیرا انواع میکروب ها را نابود مى سازد.

(طب النبى . ص 3 )

22 - غذاى ریخته شده در سفره

بهتر است غذاهاى ریخته شده بر روى سفره را بخورید

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

امورى موجب رزق و روزى انسان مى شود : (که از جمله ى آن امور) - خوردن غذاهاى ریخته شده بر سر سفره است .

(طب و درمان ، ص 49)

23 - نوشیدن بین غذا

سعى کنید در بین غذا آب نیاشامید

امام رضا (علیه السلام ) فرمودند:

هر کس بخواهد که معده اش ناراحت نشود، در بین غذا آب نیاشامد تا وقتى که خوردن غذا پایان پذیرد.

هر کس در هنگام خوردن طعام آب بخورد، بدنش مرطوب و معده اش ضعیف گردد و رگ ها جوهر و قوت غذا را نمى گیرند.

(مستدرک الوسائل)

24 - نوشیدن آب با غذاى چرب

از نوشیدن آب ، پس از غذاى چرب اجتناب نمائید

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند:

آب خوردن روى غذاى چرب ، درد را به هیجان آورد.

(وسائل الشیعه ، ج 17، ص 190)

25 - آب سرد و غذاى گرم

از نوشیدن آب سرد پس از غذاى گرم بپرهیزید

امام رضا (علیه السلام ) فرمودند:

نوشیدن آب سرد پس از غذاى داغ و شیرینى ، باعث از بین رفتن و فساد دندان ها مى گردد.

(بحارالانوار، ج 4)

26 - زیاد نوشیدن

از زیاد خوردن و زیاد نوشیدن بپرهیزید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

دل هاى خویش را با زیاد خوردن و زیاد نوشیدن نمیرانید، که دل چون زراعت است ، وقتى آب آن زیاد شد خواهد مرد.

(نهج الفصاحة ، ح 2489)

27 - جرعه جرعه نوشیدن

بهتر است آب را جرعه جرعه بنوشید

امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمودند:

بارها ناظر پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) بودم ، آن حضرت هرگاه آب مى آشامید، سه مرتبه در بین آشامیدن نفس مى کشید،

و رد هر مرتبه که مى خواست شروع به آشامیدن کند به نام خدا شروع مى کردند و بعد از نفس کشیدن الحمدلله مى گفتند.

(بحارالانوار، ج 1، ص 476)

 

28 - سر کشیدن آب

هنگامى که آب مى نوشید آب را یک مرتبه سر نکشید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

هر وقت تشنه شُدید آنچنان آب بیاشامید که گویى آب را مى مکید و هرگز آن را لاجرعه (یکمرتبه ) سر نکشید، بلکه آن را بمکید.

(طب النبى ، ص 5)

29 - نوشیدن در ظرف ترک خورده

سعى کنید در ظروف ترک خورده آب ننوشید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

از کناره ى دستگیره ى ظرف و جاى شکستگى آن آب نیاشامید.

(سفینة البحار، ج 1)

30 - ایستاده نوشیدن

سعى کنید ایستاده آب نیاشامید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

فردى از شما ایستاده آب نیاشامد.

(طب النبى ، ص 4)

 31 - اسراف کردن

در خوردن و نوشیدن از اسراف بپرهیزید

خداوند سبحان در قرآن کریم مى فرماید :

بخورید و بیاشامید ولى اسراف نکنید، که خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد.

(اعراف ، آیه 31 )

32 - شکرگزارى بعد از غذا

پایان هر غذا شکرگزارى از نعمت هاى خدا را فراموش نکنید.

خداوند سبحان در قرآن کریم مى فرماید :

اى کسانیکه ایمان آورده اید، از خوراکى هاى پاکیزه اى که روزى شما قرار داده ایم بخورید، سپاسگزار خدا باشید، اگر او را عبادت مى کنید.

(بقره ، آیه ى 172)

33 - نمک پس از غذا

در پایان غذا هم کمى نمک بخورید

امام باقر (علیه السلام ) فرمودند :

خداوند به حضرت موسى (علیه السلام ) وحى کرد که قوم خود را امر کن غذا را با نمک آغاز و با آن پایان دهند، در غیر این صورت اگر دچار هر بیمارى شدند جز خود را ملامت نکنند. (طب الائمه)

34 - خلال کردن

پس از صرف غذا، خلال کردن را فراموش نکنید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند :

خلال کنید، چون خلال کردن دهان را پاکیزه مى کند و براى لثه ها خوب است .

(کافى ، ج 6، ص 376)

35 - خلال نکردن

با چوب ریحان و چوب درخت انار خلال نکنید

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند :

از خلال کردن با چوب ریحان و چوب درخت انار بپرهیزید، که این کار رگ جذام را در بدن تحریک مى کند.

(خصال ، ص 63)

36 - شستن دهان

پس از خلال کردن ، دهانتان را حتما بشوئید

امام حسین (علیه السلام ) فرمودند :

امیرالمؤ منین (علیه السلام) به ما دستور مى دادند تا بعد از خلال کردن ابتدا سه بار دهان را شستشو دهیم و سپس آب بنوشیم .

 (النهایة ، ج 2، ص 99)

37 - مسواک کردن

پس از هر غذا مسواک کردن را فراموش نکنید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند :

مسواک ده فایده دارد :

دهان را پاکیزه مى کند، موجب رضایت خداوند است ، حسنات را تا هفتاد برابر افزون مى کند، سیره ى من است و استحباب دارد،

زردى دندان را مى زداید و دندان ها را سفید مى کند، لثه را محکم مى کند، بلغم را مى برد، ضعف چشم را برطرف مى نماید و اشتها را زیاد مى کند.

(خصال ، ص 481)

38 - استراحت پس از غذا

پس از صرف غذا کمى استراحت نمائید

امام صادق (علیه السلام ) فرمودند :

به پشت خوابیدن ، پس از خوردن غذا، بدن را فربه و غذا را هضم مى کند و ناراحتى را برطرف مى گرداند.

(معمول امام رضا (علیه السلام ) آن بود که هرگاه غذا تناول مى کرد به پشت مى خوابید و پاى راستش را بر روى پاى چپش قرار مى داد.

(سفینة البحار، ج 1، ص 27)

39 - حمام کردن پس از غذا

هرگز با شکم پر حمام نکنید

امام رضا (علیه السلام ) فرمودند :

با شکم پر حمام نگیرید چون سبب تولید قولنج مى شود.

(رسالة ذهبیه ، 29 - 26)

40 - دو توصیه ى مهم !

تا گرسنه نشدید غذا نخورید و تا سیر نشدید دست از غذا بکشید

رسول اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمودند:

در حالى غذا بخور که اشتها داشته باشى و هنگامى دست از غذا بکش ‍ که هنوز اشتهایت باقى است .

(بحار، ج 62، ص 291)

41 - چهار توصیه مهم !

این چهار توصیه ى مهم را حتما بکار بندید

امیرالمومنین (علیه السلام ) به فرزندشان امام حسن (علیه السلام ) فرمودند:

چهار کلمه به تو مى آموزم که تو را از درمان بى نیاز سازد :

- تا گرسنه نباشى غذا مخور، و هنوز مایل به غذا باشى دست از آن بردار، غذا را به جا و نیکو بخور (خوب بجو) ،

هنگامى که خواستى به بستر روى خود را به بیت الخلاء عرضه کن (به مستراح برو)

(خصال ، ج 60)

و اما چند تذکر...

1 - همیشه سعى کنید از غذاهاى بهداشتى و تازه استفاده نمائید.

2 - از غذاهاى متنوع استفاده کنید تا نیاز بدنتان به ویتامین هاى گوناگون را فراهم آورید.

3 - هنگام خوردن غذا در جمع ، به ظرف غذاى دیگران نظر نیندازید.

4 - بهتر است پس از صرف غذا براى هضم غذا، کمى قدم بزنید.

5 - از افراط در خوردن غذاهاى چرب ، سرخ کردنى ها و شیرینى جات بپرهیزید.

و ...

درست بخورید تا همیشه سالم بمانید.

 http://www.eteghadat.com