همت از دیدگاه حضرت علی علیه السلام

الشرف بالهمم العالیه لا بالرمم البالیه؛

شرافت به همت‌های بلند است نه به استخوان‌های پوسیده.

 الفعل الجمیل ینبی عن علو الهمه؛

کردار زیبا از بلندی همت خبر می‌دهد.

 الطاعه همه الأکیاس، المعصیه همه الأرجاس؛

فرمانبری از خداوند همت زیرکان است. نا فرمانی از خدا همت پلیدان است.

 أشرف الهمم رعایه الذمام؛

شریف‌ترین همت‌ها نگهداری حق و حرمت‌ها و رعایت عهد و پیمان‌هاست.

 الکف عما فی أیدی الناس عفه و کبر همه؛

طمع نداشتن به آنچه در نزد مردم است، (نشان) عزت نفس و بلند همتی است.

 من شرف الهمه لزوم القناعه؛

پایبندی به قناعت، از والایی همت است.

 اقصر همتک علیما یلزمک و لا تخض فیما لا یعنیک؛

همت خود را صرف چیزهایی کن که به آن نیاز داری و آنچه را به کار تو نمی‌آید پیگیری مکن.

 نعوذ بالله من المطامع الدنیه و الهمم الغیر المرضیه؛

به خدا پناه می‌بریم از مطامع پست و همت‌ها و خواسته‌های ناپسند.

 إن سمت همتک لإصلاح الناس فابدأ بنفسک، فإن تعاطیک صلاح غیرک و انت فاسد أکبر العیب؛

اگر همت والای اصلاح مردم را در سرداری، از خودت آغاز کن، زیرا پرداختن تو به اصلاح دیگران، در حالی که خود فاسد باشی بزرگترین عیب است.

 ما أبعد الخیر ممن همته بطنه و فرجه؛

چه دور است خیر و خوبی از کسی که هم و غمش شکم و شرمگاه اوست.